خودرو و قیمت خودرو
تاریخ انتشار: ۱۶ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۱۴۹۴۳
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما: رادیو گفتگو در برنامه صبح و گفتگو با آقایان شهبازی – عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی و کاکایی - عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت گفتگویی انجام داده است که به این شرح می باشد.
موضوع: خودرو و قیمت خودرو
سوال: آقای شهبازی، یک موضوعی که میخواهیم به آن بپردازیم قاعدتا شما هم با توجه به اطلاعاتی که دارد و فعالیتی که دارید خبر را خواندید و مطلع هستید عنوان خبر این است لجبازی خودروسازان با مردم قیمت همان است که خودمان مشخص کردیم و خودروسازان بخش خصوصی اعلام کردند که با وزارت صمت و شورای رقابت هیچ توافقی بر سر قیمت نداشتند البته بعضی از شرکتهای خودروساز خصوصی این موضوع را اعلام کردند، تحلیل شما را از این روند بشنویم؟
شهبازی: در ارتباط با خودرو مسائل و مشکلات فراوانی در کشور وجود دارد و یکی از دغدغههای مردم و متقاضیان است و همانطور که مستحضرید دوستان عزیزان حتی از صاحبنظران، مقام معظم رهبری در ارتباط با خودرو همواره و همیشه مطلب دارند تذکر دارند و متاسفانه ما نتوانستیم این قضیه خودرو را سامان بدهیم، خودرو الان بعنوان یک وسیله و یک امکان سرمایه گذاری در جامعه ما تلقی شده، یعنی خودرو را بر عکس کشورهای دیگر که معمولا یک کالای مصرفی است و زمانی که خودرو میگیرند صفر کیلومتر یک خودرو نسبت به کارکرده و دست دوم یک خودرو جالب است که در کشور ما قیمتها همواره و همیشه بالا میرود و این خودش یکی از آن اشکالات است و همین است که خودرو بعنوان یک کالای سرمایهای در کشور ما تلقی میشود و نه تنها کسانی که متقاضی و استفاده کننده واقعی خودرو هستند، بلکه کسان دیگر میآیند در این بازار سرمایه گذاری میکنند و این وضعیت را بوجود آوردند که یک شرایط نابسامانی را ما در آن داریم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ما معتقدیم در این قضیه هم خودروسازان ضرر میکنند هم مردم و مصرف کنندهها، کسانیکه بعنوان دلال و واسطه هستند اینها هستند که در بازار خودرو سود میبرند و دنبال آن بحث سوداگری را دارند و سواستفاده میکنند.
سوال: ما شما را از خودمان میدانیم، چون همیشه در صبح و گفتگو با ما هستید و از اخبار و تحلیل هایتان استفاده میکنیم، من سوالم در مورد خودروسازان و شرکتهای خودروسازی بود که در این زمینه همراهی لازم را نداشتند.
شهبازی: من همین را دارم میگویم که این یک اشکال است که خودروساز هم در این قضیه ناراضی و ناراحت است.
سوال: ممکن است مثلا الان از امروز یک طرحی شروع شده ساعت کاری ساعت شش صبح است شاید من ناراضی باشم، ولی چارهای ندارم باید اجرا کنم قانون است.
شهبازی: باشد آن فرق دارد با این قضیه.
سوال: از آن طرف ببینیم من زورم نمیرسد مجبورم ساعت شش صبح بیرون بیایم.خودروساز و شرکت خصوصی زورش میرسد قیمت را اجرا نمیکنند.
شهبازی: او که نباید انجام شود و بلکه باید برخورد شود.الان همین اتفاق افتاده است دیگر ... مدیریت سامان دادن خودرو در کشور اینها را باید سامان بدهند.
سوال: چه کسی باید سامان بدهد؟
شهبازی: دولت باید در این قضیه سامان بدهد.
سوال: دولت که یک معنای عام است، مشخصا کدام بخش دولت؟
شهبازی: مجموعههایی که وجود دارند، سازمان رقابت، وزارت صمت، مجموعه کسانی که در قیمت گذاری نقش دارند، اینها همه باید این قضیه را سامان بدهندو مردم توقع و انتظار دارند، ولی این اتفاق نیفتاده، مسئولیتها را گردن همدیگر میاندازیم، شما میدانید در زمانی که خودرو وارد بورس کالا شد چه داستانی پیش آمد و همه همین طوری مسئولیتها و کم کاریها یا سهل انگاری را گردن دیگران میانداختند مسئولیتها را نمیپذیرفتند، این که میگوییم دولت، یعنی همه این مجموعهها با هم باید این را سامان بدهند.
سوال: دولت یک بخش است، وزارت صمت یک بخشی از دولت است، شورای رقابت نمایندگان دستگاهها در آن حضور دارند، فقط نمیتوانیم بگوییم دولت است درست است؟
شهبازی: نه آنهم در نهایت دولت باید سامان بدهد.
سوال: میدانم، شورای رقابت قیمت را اعلام کرده، ولی وزارت صمت ابلاغ نمیکند درست است؟
شهبازی: این که من میگویم مجموعه بعنوان دولت همانطور که شما گفتید عام، یعنی ما در کشور مسئولیت داریم، مردم این را نمیپذیرند که مسئولیتها را گردن دیگران بیاندازیم بالاخره باید یکی سامان بدهد این مسائل و مشکلات را.
سوال: بالاخره چه زمانی قرار است این سامان اتفاق بیفتد؟ چند تا وزیر صمت باید بیایند و بروند و این اتفاق نیفتد از دولت قبلی موضوع خودرو این وضعیت را داشته و چند وزیر هم آمدند و رفتند، شما با همین هدف تعیین تکلیف خودرو وزیر صمت را استیضاح کردید و رای عدم اعتماد دادید، ولی هیچ اتفاقی نیفتاده است.
شهبازی: یکی از عوامل استیضاح وزیر صمت یکی از آن خودرو بود، موارد دیگر هم وجود داشت، ولی یکی از آنها این بود.
در دولتهای قبل هم همین بود، یعنی این طور نیست که فقط دولت گذشته، در دولتهای قبل هم باز قبل از دولت سیزدهم باز این اتفاقات افتاد، این مشکلات را ما در خودرو داشتیم از بعد از انقلاب نتوانستیم داستان و موضوع خودرو را ...
سوال: حالا چهل و چند ساله اش نکنیم، در همین ۴ سال اخیر خیلی این اتفاقات را بیشتر از قبل داریم میبینیم.
شهبازی: الان که خیلی بیشتر شده است.
سوال: عرض من همین است که چرا هیچ اتفاقی نمیافتد همین مجلس یازدهم را فقط ببینیم مجلس یازدهمی که هم با دولت قبل کار کرده و هم با این دولت، هم در دولت قبل در حوزه وزارت صمت و در حوزه خودرو این مشکل را داشتیم و هم در این دولت.
شهبازی: مسلم است، اینها موضوعاتی است که ما باید اینها را سامان بدهیم و حل کنیم و مردم و مصرف کننده از ما مسئولین اجرایی توقع و انتظار دارند برای حل این مشکلات.
سوال: بیشتر از ۴ سال زمان نیاز است؟
شهبازی: خب نشده، من هم هم عقیده شما هستم.
سوال: شما که مسئولیت دارید صرفا هم عقیده با هم باشیم، مشکل حل نمیشود.
شهبازی: مسئولیت مجلس مشخص است مسئولیت مسئولین اجرایی هم مشخص است. این را مسئولین اجرایی باید سامان بدهند و مجلس که هماهنگی را دارد در ارتباط اب قوانین و همین طور پیشنهاداتی که دولت دارد و معمولا اینها را منعکس میکند مجلس هم در این بحثی که در این مدت سه سال داشته قوانین خوبی در زمینههای بهبود شرایط اقتصادی در جامعه برای آن توقعی که مردم داشتند به وظیفه اش عمل کرده است.
سوال: اقای کاکایی دیدگاه شما را بشنویم.
کاکایی: من در مورد کلمه لجبازی یک توضیح بدهم.
سوال: من تیتر رسانهها را خواندم.
کاکایی: حرف یک حرف پوپولیستی تیتر خبرساز است در حقیقت، این طور نیست. بالاخره صنعت هم باید بر مبنای میل اقتصادی بچرخد. یعنی این کلمه لجبازی درست نیست دارند در قانونگذاری، در قیمت گذاری دارند با هم چانه زنی میکنند که یک چیز خیلی عادی است و این درست نیست که شما فکر کنید مثلا فرض کنید شورای رقابت حق دارد هر قیمتی را تعیین کند و بعد هیچ کس هم حق ندارد اعتراض کند، بهرحال و برعکسش را هم خدمت شما بگویم بر فرض که یک قیمت بسیار پایین را انتخاب و اعلام کند، نهایتش این است که آن صنعت بسته میشود، یعنی شما نمیتوانید به یک نفر را مجبورش کنید که بیاید و یا با زیر قیمت تمام شده اش بفروشد این که طبیعی است.
حالا شما سوال میکنید مشکل از کجاست؟ مشکل از سیاستگذاری هاست و نگاه سیاستگذارانه بخصوص وکلای مجلس که در سه سال گذشته به درستی اشاره کردید، من یک مثال ساده بزنم بروید و بررسی کنید ببینید در سه سال گذشته کدام قانون گذاشته شده و تصویب شده و اجرا شده که باعث شده ده درصد از هزینه تمام شده یکی از این تولیدات اصلی کشور رسما پایین آمده باشد. از مرغ و تخم مرغ بگیریم تا خودرو.
مشکل کجاست؟ مشکل این دیدگاه است، یک دیدگاه این را میگوید، یک ثروتی داریم میخواهیم توزیع اش کنیم که این نتیجه اش فقر است، یعنی یک عده پولدارند که سرمایه گذاری کردند و دارند کار میکنند و بعد ما آنها را سرکوب میکنیم و بعد میخواهیم قیمتها پایین بیاید، خب نتیجه اش را در این سه سال حداقل دیدیم که قیمتها دائم بالا میرود یک دیدگاه درست این است که شما ثروت آفرینی کنید و از طریق مالیات ثروت را بازتوزیع کنید متاسفانه این دیدگاه اول الان حاکم است جالب اینجاست که کوتاه هم نمیآیند یعنی الان ما در سه سال گذشته قیمت گذاری دستوری را برای آن دو خودروساز اصلی داشتیم که دیدیم چه بلایی سرشان آورد و بلایی سر بازار آورد دیدیم هم ۱۴۰ هزار میلیارد تومان در ۴ سال ما زیان انباشته داشتیم هم این که دیدیم قیمت خودرو در بازار با دلار بالا و پایین میشود پس عملا دو طرف را ناراضی نگه داشتیم و الان جالب است در ۶ ماهه سال گذشته به جای این که آن مشکلات را حل کنند و رویه خودشان را اصلاح کنند اینها تامین دادند به بخش خصوصی و نهایتا اتفاقی که خواهد افتاد نه به نفع مردم است و نه به نفع تولید کننده و نه به نفع اقتصاد کلان.
در چنین اقتصاد کلانی وقتی تولید کننده سرکوب میشود، روز به روز سرمایه گذاری کمتر میشود، ارزش پول ملی پایین میآید، وقتی این اتفاق میافتد یعنی تورم و در نتیجه نه تنها در رابطه با خودرو مردم لطمه میبینند با این روش، بلکه در کل دارند لطمه میبینند میبینیم که قیمتها همین جور تورم رو بالاخره در این دو سه سال دنبال میکنیم دولت هم که عوض شد باز هم تغییری نکرد از نظر روند تورم حالا یک کم بالا و پایین میشود، ولی اصل ماجرا آن سیاستگذاریها است که اشتباه است و متاسفانه عزیزان روی این موضوع پافشاری دارند علیرغم این که این اشتباهات نتایجش الان به طور ملموس برای همین مردم بیرون امده است.
سوال: اقای شهبازی بفرمایید.
شهبازی: من هم این عقیده ایشان را دارم در سیاستگذاری و تصمیماتی که مدیران باید بگیرند.
سوال: ایشان عقیده شان این بود که مجلس آن طور که باید و شاید وارد نشده است.
شهبازی: اصل در مسئله اجرا است که اشتباه عزیزمان همین است.
سوال: نه مجلس که در بحث اجرا که وارد نمیشود در بحث نظارتی باید وارد شود.
شهبازی: این کار را که دارد انجام میدهد در حوزه قوانین و مسائلی که در زمینههای اقتصادی اش حداقل این را مردم به عینه میبینند و خود مدیران و نخبگان که مجلس این سه سال اقدامات اساسی خوبی را انجام داد منتها مشکلات کشور و مسائل جوری است که متاسفانه نتوانستند این قضایا را سامان بدهند، همانطور که اشاره کردند ما تورم بالا را داریم حالا یک مقدار بالا و پایین است، اینها مواردی است که در جامعه باید اینها را سامان داد ما هم معتقدیم که این اتفاق بیفتد.
سوال: چه کسی باید سامان بدهد میفرمایید؟
شهبازی: ما نمیخواهیم دنبال این قضیه باشیم که بیاییم بگوییم که چه کسی مقصر است بالاخره مردم همه را مسئول میدانند، همه ما چه مجلس، چه دولت و چه مسئولین اجرایی بایداین قضیه را سامان بدهند و مردم از ما توقع و انتظار دارند هم در مسئله بهبود شرایط بازار خودرو، هم کیفیت خودرو، هم قیمت خودرو، اینها را ما باید انجام بدهیم و من هم معتقدم حالا این که بیاییم بگوییم همه دولت است یا مجلس است.
سوال: ما نمیگوییم کی مقصر است میخواهیم بدانیم چه کسی باید انجام بدهد؟
شهبازی: باید ما همه کسانی که در ارتباط با مسائل کشور و مدیریت کشور، قوای مختلف که مسئولیت دارند اینها باید به وظیفه شان عمل کنند و این وضعیت را سامان بدهند ما هم به این مرحله معتقدیم؛ و اشکالات را هم قبول داریم یعنی این مشکلات و مسائلی که وجود دارد و مردم در رنج هستند و اعتراض دارند و روی مسئله خودرو ...
سوال: من یک مثال بزنم، در طول تقریبا سه ماه اخیر سال ۱۴۰۲ خودروساز خصوصی ما یک خودرو بیرون عرضه نکرده است.
شهبازی: گفتم که ما هم عقیده شما هستیم.
سوال: هم عقیده بودن مان دردی را دوا میکند؟
شهبازی: بله.
سوال: چه دردی را دوا میکند؟
شهبازی: انعکاس این مطالب و خواستن از مدیران و مسئولین، مسئولینی که میگویم نه فرد یا سازمان خاصی، اینها را باید سامان داد و حل کرد، نمیشود همین طوری از کنارش هم گذشت، باید نشست تدبیر کرد و اینها را حل کرد. همه مان هم مقصریم در این قضیه.
این را باید حل کنیم.
سوال: بگذارید آقای کاکایی بگویند.
کاکایی: شما درست میگویید، این درست نیست که بگوییم همه مسئولند، اتفاقا مشکل از همین جاست که همه مسئولند، ما الان وزیری را عوض کردیم که اتفاقا ۹۰ درصد زمان استیضاح برای خودرو صرف شد.
سوال: من هم عرضم همین بود اقای شهبازی قبول نکردند
کاکایی: حالا ایشان رفته یک جای بالاتر در همان دولت و دارد همان عملیات با سرعت یعنی همان روشهای تخریب صنعت دارد با سرعت ادامه پیدا میکند، تکمیل میشود. این نشان میدهد که آن آقا و تیمش هم در حقیقت دارد در چارچوب قانون عمل میکند درست است؟ و آن مسیر نادرست دارد ادامه پیدا میکند. این چطور دارد این کاررا میکند در حالی که دارد قانونی عمل میکند؟ نشان میدهد که قانونگذار در مسیر غلطی ریل گذاری کرده، اتفاقا نکته در همین جاست که، الان شما بروید همین شورای رقابت را مصوبه اش را بررسی کنید، گفته که ما برای رقابت میخواهیم یک کارهایی بکنیم، شورای رقابت است دیگر.
سوال: آقای کاکایی میدانید که شورای رقابت پاسخگو نیست. آقای شهبازی، اقای شجاعی که سخنگوی شورای رقابت هستند برای همین موضوعات خودرویی ما از ایشان میخواهیم که بیایند پاسخ بدهند میگویند من ممنوع المصاحبه ام، چه کسی ایشان را ممنوع کرده و چرا شورای رقابت جواب نمیدهد؟ چرا مجلس پیگیری نمیکند که شورای رقابت وارد عرصه شود و پاسخگوی عملکرد خودش باشد؟
شهبازی: شما در مباحثی که دارید میخواهید بگویید که مجلس مسئول است
سوال: مجلس مگر مسئول نیست مجلس وظیفله نظارتی دارد.
کاکایی: بحث شخصی نیست آقای شهبازی، بحث نهادی و قانونگذاری است.
شهبازی: مجلس دارد به وظیفه اش عمل میکند هم در بعد قانونگذاری و هم در بعد نظارت.
سوال: در بعد نظارت مجلس چه کرده است؟
کاکایی: همین جا اشکال دارد، نکته اینجاست که وظیفه انجام دادن که صرفا توسط حرف نیست باید توسط خروجی شما ارزیابی کنید، درست است یا نه؟ شما وظیفه تان را باید بر اساس خروجی هایتان ارزیابی کنید.
شهبازی: مجلس به وظیفه اش عمل کرده هم دربعد قانونگذاری هم در ارتباط با بعد بعد نظارتی بر اساس بعد نظارتی بوده که آمده سوال کرده و استیضاح کرده و گفته چرا این قضایا به این جا رسیده است؟
سوال: نکته همین است چه اثری داشته نظارت شما؟
کاکایی: قانونگذاری شما اشکال دارد، اگر نداشت باید بعد از سه سال حداقل ده درصد هزینههای تولید پایین میآمد. بعد از سه سال باید یک چشم انداز مثبتی در صنعت خودرو میدیدیم، نکته همین جاست یعنی اگر شما قانون و ریل گذاری تان درست بود بالاخره آن افق را که خوب است را باید ببینیم بعد از سه سال دیگر.
شهبازی: این که درست است، شما روی بحث میآییم میگوییم که یک جای قانون اشکال دارد این را دولت در قالب لایحه به مجلس بدهد و مجلس عمل کند.
کاکایی: نه، نه، آن قانون ساماندهی را شما دادید، نکته همین جاست یکسری قوانین را شما دادید و آرام آرام ریل گذاری میکنید.
شهبازی: آقای دکتر کاکایی، مجلس مگر سال گذشته قانون تصویب نکرد که خودرو وارد شود؟ چرا نشد؟
کاکایی: قانون اشکال داشت دیگر.
شهبازی: نه هیچ اشکالی نداشت.
کاکایی: اتفاقا همان اشکال داشت، چون شما نرفتید بررسی کنید وضعیت بانک مرکزی را و مسئولیتهای مربوط به ارز و ...
شهبازی: همه اینها پیش بینی شده بود، همه اینها باید انجام میشد، ولی انجام نشد قانون را اجرا نکردند و بعد از آن طرف در مبحثی که وجود داشت در قانون بودجه ۱۴۰۲ هم پیش بینی شده بود و آن مسئله پیش آمد و آن اتفاق افتاد.
کاکایی: این نشان میدهد که شما مسائل را درست ندیدید نکته اش همین جاست.
شهبازی: شما مثل این که فقط آمدید بگویید مجلس مسئول است.
کاکایی: من آمدم دقیقا آنالیز نهادی و ساختاری دارم میکنم. دوست عزیزمان سوال کرد مشکل کجاست من بعد از ۵ سال دارم دقیق جواب را به شما میگویم.
شهبازی: اصلا همچنین چیزی نیست ما به این مسئله اعتقاد نداریم منتها از آن طرف میدانیم که اینها مشکلاتی است که همه باید با هم دست به دست هم بدهیم و حل کنیم و مردم از ما توقع و انتظار دارم این که من میگویم مسئول، مسئولیتی که از نظر شخصی و نهادی بر عهده ماست، ما مسئولیم همه که آن توقع و انتظار مردم که در واقع بهبود شرایط خودرو هست در کشور سامان پیدا کند، آنها همه ما را مسئول میدانند، باید کار انجام بگیرد.
کاکایی: چه کسی به وزیر آقای رئیس جمهور رای اعتماد داده است؟
شهبازی: مجلس، بر اساس برنامههایی که دولت داده، شما اگر.
کاکایی: شما خوب، (صدا مفهوم نبود) که برنامه هایش اجرایی است؟
شهبازی: برنامه اش را اجرا نکرد، گفت من با خودرو میخواهم این کار را بکنم و این مسائل را نتوانست و مجلس هم بر اساس این هم سوال کرد و هم استیضاح کرد به وظیفه اش هم عمل کرده مجلس
کاکایی: نه نکته همین جاست، شما وظیفه اول تان رای اعتماد بر اساس اصول و کارهای درست است، شما اگر برنامه آقای وزیر را آن زمان نگاه میکردید در مورد خودرو.
شهبازی: وزیر خودش هم قبول داشت که نتوانست سامان بدهد.
کاکایی: خوب دیگر، از روز اول معلوم بود که آن برنامه اجرایی نیست.
شهبازی: این برنامهای بود که باید اجرایی اش میکرد، این نظر شماست
کاکایی: خیلی واضح بود که اجرایی نبود، من دانه دانه توضیح میدهم که چرا اجرایی نبود، نکته اش همین جاست، بعد از یک سال و نیم هنوز باور ندارند که آن برنامه اجرایی نبوده است، نکته هم اتفاق همین جاست که شما تصورات نامناسبی دارید یا حداقل تسلط ندارید به وضع موجود یک برنامه رویایی را جلوی شما میگذارند که من به آن برنامه پوپولیستی میگویم بعد هم رای میدهیم و بعد هم میرویم وسط کار میمانیم و بعد میگوییم بله طرف بلد نبود اجرا کند یا نتوانست، نه خیر، برنامه اشکال ذاتی داشت. اتفاقا من حرفم همین جاست، وقتی شما امسال قول میدهد طرف یک میلیون و ۷۰۰ هزار تا خودرو دو تا خودروساز تولید کنند نشان میدهد که هیچ اطلاع درستی از وضعیت صنعت ما ندارد دارد این حرف را میزند بعد میآید بدهی ایجاد میکند در مقابل مردم بعد بعدا وسط تابستان حالا خواهید دید قیمتها که میرود بالا بعد میآییم میگوییم نشد. این از اول معلوم بود، شما باید بر اساس اطلاعات واقعی و معیارهای اقتصادی سیاستگذاری بکنید.
شهبازی: اقای کاکایی مثل این که از من خیلی عصبانی است.
کاکایی: نه من اطلاعات دقیق دارم.
سوال: ما میخواهیم به نتیجه خوبی برسیم.
کاکایی: عذرخواهی میکنم اگر صدایم عصبانی است.
شهبازی: ما معتقدیم که بالاخره مردم توقع انتظار دارند و ما همه مسئولیم.
سوال: انشاالله پیگیریها به یک سرانجامی برسد.
شهبازی: انشالله ما بتوانیم خواسته به حق مردم را اجرایی کنیم.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: خودرو مسئولین اجرایی سامان بدهند نشان می دهد توقع و انتظار سرمایه گذاری انتظار دارند شورای رقابت وظیفه اش باید انجام باید سامان سامان بدهد مسئولیت ها قیمت خودرو همین جاست نکته همین وزارت صمت سال گذشته هم عقیده بر اساس نکته هم قیمت ها سه سال چه کسی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۱۴۹۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قیمت گذاری دستوری، باعث افزایش قیمت لاستیک میشود
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه بالاتر امروز جمعه ۷ اردیبهشت با حضور میهمانان آقای جمال میرزایی رئیس انجمن صنفی تولید کنندگان لاستیک (مخالف) و آقای محسن محمدی حسنلویی کارشناس اقتصادی (موافق) به بررسی موضوع قیمت گذاری لاستیک خودرو پرداخته شد .
مشروح این برنامه را در ادامه میبینید:
سوال: آقای میرزایی شما مخالف قیمت گذاری دستوری لاستیک خودرو هستید استدلال شما در این باره چیست؟
میرزایی: بحث قیمت گذاری دستوری معضلات زیادی را به همراه داشته است. در حوزه صنعت تایر رانتی را برای گروهی ایجاد کرد که نه مردم عزیز از آن بهره بردند و نه تولید کنندگان بلکه شرایط تولید هم به گونهای رقم خورد که فرصتهای تولید و توسعه را از تولید گرفت، این در مجموع به نفع کشور نبود و ادامه این روند هم طبیعتاً به نفع کشور نخواهد بود. در صنعت تایر ما حدود ۱۰ تولید کننده داخلی داریم، و همان طور هم که میدانید واردات هم با نظر وزارت صمت انجام میشود. بیش از آن چه که مورد نیاز بوده واردات تولید انجام شده است طبیعتاً، چون مشکلی در کشور نداریم و رقابت هم در کشور وجود دارد، قاعدتاً باید قیمت گذاری آزاد باشد تا ما بتوانیم هم رقابت سالمی داشته باشیم و هم مصرف کننده بتواند بر اساس نیاز خودش کالای مورد نظر خودش را تامین کند.
سوال: آقای حسنلویی شما موافق قیمت گذاری دستوری لاستیک خودرو هستید؟
حسنلویی: در مورد قیمت گذاری که صحبت میکنیم موضوع اصلی اینکه قیمت گذاری دستوری کلمه اش بار روانی منفی دارد قیمت گذاری دستوری که مد نظر شاید آحاد مردم باشد به این صورت نیست که یک قیمتی فراتر از واقعیتها تعیین بشود، استدلالی پشت آن است یعنی نهادی بیاید و قیمت گذاری کند این نهاد هم بر اساس واقعیتهای صنعت و ویژگیهای صنعت دارد قیمت گذاری میکند، وقتی که قیمت انرژی، قیمت نهادههای تولید، قیمت ارز کنترل شده باشد و به نوعی قیمت یارانهای باشد، شما انتظار دارید قیمت محصول نهایی آزاد باشد؟ آزاد با چه؟ در مقابل این قیمت گذاری دستوری که میگوییم، در مقابل آزادسازی قیمت و قیمت گذاری بر مبنای بازار هم توضیح بدهیم یعنی گران کردن بر مبنای نرخی که متناسب با شرایط اقتصاد ما نیست، یعنی بر مبنای قیمت خارج از مرزهایی که این ویژگیها را ندارند، این حمایت را ندارند ما بر اساس این قیمت گذاری کنیم.
سوال: آقای میرزایی چه ساز و کاری باید حاکم باشد برای قیمت گذاری، یعنی دقیقاً شما میفرمایید قیمت گذاری لاستیک خودرو باید به چه ترتیبی انجام بشود؟
میرزایی: موضوعی که فرمودند که یارانه پرداخت میشود، میدانید که ما از سال گذشته از برج ۶ ارز ترجیحی از صنعت تایر حذف شده و ما کلیه مواد را به نرخ ارز نیما که تنها ارز شناخته شده کشور و بانک مرکزی است، داریم خرید میکنیم و از آن طرف خیلی از مواد اولیه داخلی را هم متاسفانه به نرخ ارز غیر رسمی معامله میشود، روی خیلی از موارد، پتروشیمیها و مواد متناسب با صنعت تایر به نرخ آزاد محاسبه میشود و ما آن یارانهای که دوستان میفرمایند جذب نمیکنیم. طبیعتاً انتظار این را داریم که بتوانیم در بازار رقابت کنیم این قیمت گذاری که دارد انجام میشود زنجیره تحت کنترل نیست یعنی زنجیره آزاد است، ما مواد اولیه مان که بخش عمده از آن را داریم از تالار بورس تهیه میکنیم که هر روز نرخ جدید بر اساس دادههایی که آن جا ثبت میشود به ما ارائه میکنند و یک سری از مواد را هم از بازار آزاد به نرخ دلار غیر رسمی تهیه میشود و آن طرف هم موادی را که داریم از کشور خارج وارد میکنیم آنجا هم شناور است و کنترل رویش وجود ندارد.
سوال: آن ساز و کاری که شما میفرمایید چیست و قیمتها چطور تعیین بشود؟
میرزایی: نرخ سودی را سازمان حمایت برای صنعت تایر مشخص کرده است ۱۷ درصد میانگین سود صنعت لحاظ شده است ما میگوییم این نرخ، مبنای محاسبه ما باشد و ما بتوانیم در انجمن نرخ تایر را مشخص کنیم.
سوال: یعنی سازمان حمایت کاری نداشته باشد خود انجمن انجام بدهد؟
میرزایی: انجمن بر اساس دستورالعملهایی که دارد نظارت کند متاسفانه شما عملکرد سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ را ببینید وضعیت صنعت تایر چگونه بوده، این نرخ گذاری دستوری چه بلایی سر صنعت آورده است؟ سال ۱۴۰۱ شرکتهای خوب ما زیر ۵ درصد سود داشتهاند این شرایطی نبوده که صنعت تایر با آن روبرو شود تمامی توسعههای صنعت تایر در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ متوقف شدهاند، ما امکان این که بتوانیم به روز باشیم و بتوانیم در زمان خودش نرخ بدهیم نداریم.
سوال: یعنی سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ چه اتفاقی افتاده است؟
میرزایی: قیمت گذاری دستوری به سبکی بود که نتوانستیم به اهداف تولیدمان برسیم.
سوال: قبل از آن نبوده است؟
میرزایی: قبل از آن بوده سال ۹۹ اگر شما نگاه کنید قیمت گذاری آزاد شده، و نرخ مواد هم آزاد شده است، صنعت یک سود معقول ۱۷ -۱۸ درصدی داشته و رشد خوبی هم داشته است هم تناژ را نگاه کنید هم شاخصهای تولید و هم تعادل بازار را ببینید.
سوال: شما اعتقاد دارید که بازار لاستیک رقابتی است؟
میرزایی: بازار لاستیک رقابتی است و دولت اگر این اختیار را در اختیار انجمن بگذارد هم صفی در نمایندگیها تشکیل نخواهد شد، ما معتقد هستیم تایر به اندازه کافی دارد تولید میشود مخصوصاً در حوزه سواری ما، در حوزه سواری امروز کمبودی از بابت تولید نداریم ضمن این که واردات هم نسبت به سالهای قبل افزایش چشمگیری پیدا کرده ،در حالی که ما میدانیم مصرف افزایش پیدا نکرده است و انتظار داریم ما به عنوان انجمن و یا اصناف به عنوان طرف حساب مردم بتوانند در قیمت گذاری نقش ایفا کنند.
سوال: آقای حسنلویی، آقای میرزایی می فرمایند، صنعت یارانه خاصی دریافت نمیکند از طرفی هم بازار رقابتی است و خود انجمن میتواند ورود کند و قیمت را با سودی که تعریف شده تعیین کند؟
حسنلویی: مشکل ما با قیمت گذاری فعلی چیست، کمبود بازار یا زیان تولید کننده است ، اگر کمبود بازار است راهکار چیز دیگری است ولی اگر زیان تولید کننده است بحث دیگری کنیم. این که صنعت نتوانسته یارانهاش را جذب کند به چه دلیل نتوانسته است، وقتی همه زنجیره از بالا تا پایین باید رصد شوند و ثبت بشود، یعنی چه من نرخ بازار غیر رسمی را با نرخ قاچاق دارم تعیین میکنم؟ چگونه تامین میکنم؟ چگونه تولید کننده ما این را فاکتور میکند و سند میکند و به نهادهای نظارتی توضیح میدهد، چگونه به سازمان مالیاتی شما میگویید که من مثلاً با نرخ ۶۵ هزار تومان خریدم؟
میرزایی: نرخی نداریم روی مواد اولیه، نرخ در بورس کالا بر اساس عرضه و تقاضا و رقابت شکل میگیرد، ضمن اینکه پایهاش هم مبنا یا ارز مشخصی ندارد، زنجیره ورودی اش هیچ گونه کنترلی رویش نداریم.
حسنلویی: این که بگویید من مواد اولیهام را با نرخهای متفاوتی میگیرم میتوانیم این را بحث کنیم، نرخ جهانی مثل کشور ما نیست که مثلاً ۴۰ درصد تورم داشته باشد شما عدد بگویید که نهادههای تولید خارجیتان چند درصد تغییر کرده است؟ خارجی هم هیچ مبنایی ندارد؟
میرزایی: من کائوچوی طبیعی را بگویم از یک و دو دهم دلار الان رسیده به ۱ و ۷ دهم دلار به ازای هر یک کیلو، الان دو ماه بیشتر نیست که این اتفاق افتاده است. مگر ما میتوانیم رویش نظری داشته باشیم؟
حسنلویی: شما ۳۰ سنت به ازای هر کیلو افزایش قیمت داشتهاست و میفرمایید که سخنگوی صنعت لاستیک هم میفرمایند که ما فقط ۳۰ درصد نیاز به واردات داریم، ۷۰ درصد عمق داخلیسازی ما است، اینها را ضرب کنیم با این افزایشها و عددهای زیانی که اعلام شده تولید کننده نمیخواند.
میرزایی: خدمات ما اصلاً تابع نرخ گذاری شما نیست آن خدماتی که دارد صنعت تایر از تعمیرات و مسائل جانبی اش تامین میکند با نرخ ارز آزاد محاسبه میشود.
حسنلویی: چرا نرخ ارز آزاد؟ مگر ما نرخ ارز آزاد داریم؟
میرزایی: چه یارانهای به صنعت تایر الان داده میشود، اگر نرخ ارز آزاد وجود ندارد بفرمایید که شما چگونه میگویید ما یارانه دریافت میکنیم؟
حسنلویی: ما در تمامی صنایع که این بحث ارزی وجود دارد و از قیمت ناراضی هستند میگویند فرایندی در بازار وجود دارد، بده بستانی در بازار وجود دارد، حاکمیت، دولت، قانون و موارد دیگر آمدند این را شفاف کنند یک قاعده برایش تنظیم کنند ولی بازیگران این صنایع حاضر نیستند در این چارچوب بازی کنند میگویند شما نرخ را تعیین کردید نرخ مرکز مبادله، پتروشیمی دارد با این نرخ کار میکند، نرخ فضایی که ندارد با این نرخ دارد بازی میکند و در بورس کالا هم تلورانس قیمتی، افزایش و کاهش، یک حد نصابی وجود دارد و تعیین میکند میگوید من نمیتوانم و نمیخواهم در این فضا بازی کنم پس قیمت باید آزاد باشد. واقعاً الان برای من سوال است چگونه سازمان امور مالیاتی قبول میکند هزینههای مالیاتی شما با نرخ ارز مثلاً ۶۵ هزار تومان ثبت بشود؟ یعنی چه کسی به شما فاکتور داده؟ کدام صنعت و کدام ناظری حاضر شده قبول کند این فاکتور غیر رسمی با ارز غیر رسمی را؟ میگویید، چون روابطی در بازار وجود دارد ما نمیخواهیم این را به هم بزنیم پس وارد چارچوبهای قانونی نمیشویم. شما عرضه تمامی کالاهای پتروشیمی، حتی صنعت شما و همه صنایع باید در کشور فاکتوری ثبت بشود.
میرزایی: فاکتور ثبت میشود شما شاید در جریان نیستید اس پی آر و پی بی آر که دریافت میکردیم که شما در جریانش هم هستید سال گذشته برج ۶ که مبنای محاسبه ارز ترجیحی بود ۲۸۵۰۰، ما خریداری میکردیم ۴۰ هزار تومان، امروز داریم خریداری میکنیم ۷۶ هزار تومان، ۲۰ درصد همین سه هفته پیش.
حسنلویی: ۷۶ هزار تومان نرخ ارز است؟
میرزایی: نه، یک کیلو اس پی آر گرید ۱۵۰۲، میخواهم بگویم مبنای این ارز در زمانی که ۲۸۵۰۰ بود قیمتش کیلویی ۴۰ هزار تومان بود امروز شده ۷۶ هزار تومان، ۹۰ درصد افزایش پیدا کرده است. مبنای ارز پتروشیمیها از ارز ترجیحی به ارز نیمایی تبدیل شده است یعنی آن جا ۳۲ درصد افزایش پیدا کرده است چگونه بوده که قیمت اس پی آر که دولت خودش نظارت میکند و در بورس هم ارائه میشود و فاکتور هم به ما ارائه میدهد ۹۰ درصد رشد کرده است؟ بعد من از آن تاریخ تا امروز تا یک هفته پیش، به همه مواد اولیه من از روغن، دوده و همه چیزهایی که من مصرف میکنم افزایش نرخ خورده است. از برج ۶ سال گذشته مواد اولیه صنعت تایر چقدر رشد کرده است و ما در صنعت چقدر رشد کردیم.
سوال: از بحث خارج نشویم، موضوع ما این است که این قیمت گذاری به صورت دستوری باشد؟
میرزایی: آن جا قیمت گذاری دستوری نداریم، آن جا هیچ گونه قیمت گذاری وجود ندارد، بعد به انتهای زنجیره که میرسد برای من نرخ تعیین میکنند و زمانی هم که من درخواست نرخ میدهم تا زمانی که بررسی شود حداقل شش ماه طول میکشد در این مدت صنعت نابود شده و بعد هم که تازه سیاست گذاری این است که، مصلحت در این است که مثلا به جای ۵۰ درصد، به شما ۲۰ درصد بدهیم.
حسنلویی: اولا این که همه زنجیره از بالادستی اش تا پایین یک مبنایی برای قیمت گذاری دارد، خود نرخ خوراک پتروشیمی با قیمت گذاری اتفاق میافتد، خروجی اش هم قیمت گذاری و مبنا دارد، ارز مبنا دارد، بورس کالا ساز و کار دارد، همه اینها یک مبنایی دارند، همه تولیدکننده ها، این که بالا رعایت نمیشود باید اصلاح شود، ولی حالت ایده آل چیست، این در تمام صنایع مشکل عمومی است و همه این استدلالها را دارند، از نظر دوستان حالت ایده آل قیمت گذاری چیست؟ این که مثل طلا یا ارز یک تابلویی در همه صنایع داشته باشیم قیمت لحظهای باشد و مبنای عمل صنایع باشد، البته اینها همه فقط زمانی است که قیمت بالا میرود، وقتی قیمت پایین میآید و قیمتهای جهانی پایین میآید این عقب نشینی قیمت را اصلا نداریم و تجربه نکردیم.
میرزایی: این طور نیست، سالها بوده که گاها کاهش قیمت داشتیم، رقابت منفی خوردیم، بحث ما این است که وقتی تولید بیشتر از نیاز کشور وجود دارد.
سوال: شما میفرمائید قیمت لحظهای باشد؟
میرزایی: من میگویم وقتی که ورودی اش شناور است باید خروجی اش هم شناور باشد، یعنی شما نمیتوانید ورودیها را شناور در نظر بگیرید بعد در خروجی بگویید من هروقت که به تو مجوز دادم، حالم خوب بود و مصلحت دیدم نرخ بدهم، این که درست نیست شما صنعت را با این کار نابود میکنید کما این که میگویم ما تجربه را داریم، ببینید سود شرکتهای ما چه بوده، ما که شرکتهای بورسی هستیم و خیلی هم شفاف داریم کار میکنیم.
سوال: یعنی زمانی که کاهش قیمت هم است، این کاهش قیمت انعکاس پیدا میکند به قیمتهای داخلی در خصوص مواد اولیه که کاهش قیمت داشته باشیم؟
میرزایی: صنعت تایر برخلاف صنعت خودرو رقابت با واردات تایر دارد، یعنی اگر ما خودمان را تنظیم نکنیم بازار را از دست میدهیم و به واردکنندهها واگذار میکنیم در نتیجه، چون آن حوزه، خیلی وقتها بوده که نرخ کائوچوی طبیعی قیمتش افت کرده، قیمت جهانی تایر پایین آمده ما مجبور بودیم پایین بیاوریم اگر این کار نمیکردیم که بازار را به واردات واگذار میکردیم.
سوال: آقای حسنلویی شما بازار لاستیک را رقابتی میبینید؟
حسنلویی: در مورد رقابت اولا رقابت آن چنانی در این بازار وجود ندارد.
میرزایی: چرا نیست؟
حسنلویی: ۱۰ تولید کننده است سهم عمدهای از تولید دست چندتای محدود و معروف بازار است و آن محصولی که مشکل اساسی داریم تایرهای رینگ ۱۳، ۱۴ و ۱۵ است اینها کلا شش تولید کننده دارد.
میرزایی: ما خدا را شکر قیمت گذاری برای همه سایزها گذاشتیم.
حسنلویی: شما میفرمائید که این ده تا تولید کننده، در آن موردی که ما مشکل داریم اصلا ده تا نیستند کمتر است مثلا تعداد تولیدکننده ها، تعداد بازیگرها خیلی کمتر است.
میرزایی: من این را قبول ندارم.
حسنلویی: رقابت یعنی بازار پوشاک، یعنی این که ما بالای ده هزار تولیدکننده داشته باشیم یعنی رقابت براساس حجم ارزش بازار باشد.
میرزایی: استدلال شما اصلا درست نیست، ما نباید تعداد تولیدکننده را زیاد کنیم، ما ده تولید کننده هستیم همه هم در چرخه تولید حضور دارند و فعال هم هستند و هرکدام هم برند خودش را دارد اتفاقا زمانی که بازار رقابتی است قیمتها هم با فرق میکند.
حسنلویی: بازار رقابتی نیست، بازار رقابتی بازاری است که تعداد تولیدکننده، عرضه کننده و خریدارها قدرت چانه زنی داشته باشد تعدادشان یعنی ذرهای باشد تعریفش همین است.
میرزایی: من ایده شما را نمیپذیرم بازار رقابتی زمانی به وجود میآید که ما اختلاف نرخ داشته باشیم، شرکتها با هم رقابت کنند الان در کشور مواد اولیه نداریم، دو شرکت تولید کننده هستند اینها با هم جلسه میگذارند و یک نرخ عرضه را به من تایرساز میدهند هر وقت هم بخواهند با هم، قیمت را بالا میبرند این است که رقابت وجود ندارد.
حسنلویی: پس بالادست شما هم رقابت ندارد.
میرزایی: ببینید ما میگوییم در صنعت تایر رقابت داریم اگر شما قیمت گذاری ما را آزاد کنید دست از سر تایر بردارید، اتفاقا ما نظرمان این است که رقابت وجود دارد، من میگویم ده تولید کننده هستیم در کنارش هم حجمی از واردات و قاچاق تایر هم که وجود دارد، من میگویم اگر بخواهم اجحاف کنم قیمت ناعادلانه بدهم، وارکننده جای من را پر میکند شما ببینید مثلا سال ۹۳، ۹۴ این اتفاق افتاده، قیمت صنعت تایر افت کرده است ببینید ۹۳ قیمت چقدر بوده، در سال ۹۶ قیمت چقدر بوده است، وقتی رقابت است اتفاقا به نفع مردم است ما اجازه میدهیم مردم بتوانند انتخاب کنند چانه زنی کنند، انتخاب برند کنند، الان شما با این قیمت گذاری برند را فدا کردید، من تولید کننده خاص نمیتوانم دو تایر ویژه تولید کنم، بگویم این تایر مثلا تایر سبز است و این تایر معمولی است.
حسنلویی: من این جا را متوجه نشدم، میفرمائید که وارد کننده در این شرایطی که قیمت گذاری وجود دارد شما نمیتوانید رقابت کنید، وارد کننده میتواند، وارد کننده با چه نرخی
میرزایی: من این را عرض نکردم.
حسنلویی: قاچاق که فرمودید است .
میرزایی: من گفتم که برای من تولید کننده یک نرخی را گذاشتید هم رغبت تولید را از من گرفتید و هم شرایط رانتی را در بازار ایجاد کرده اید، من میگویم اجازه بدهید ما ده شرکت تولید کننده هستیم که همه هم خدا را شکر داریم تولید میکنیم و تولیدمان هم این قدر است که در سایز سواری ما مدعی هستیم که نیاز کشور را برطرف میکنیم، از آن طرف واردات هم داریم ما با هم رقابت میکنیم، جایی به تعادل میرسیم و این به نفع مردم هم است.
سوال: یعنی شما میگویید ما در تولید، کمبود نداریم؟
میرزایی: در سواری کمبود نداریم.
سوال: یعنی الان در ۱۴ که این قدر مشکل است؟
میرزایی: رینگ ۱۳، ۱۴ چه اتفاقی افتاد که این نابسامانی را در کشور به وجود آورد. نرخی را گذاشتیم که ما خودمان گفتیم آن یارانه را حذف کنیم نرخ ما را هم آزاد کنید، چه اتفاقی در کشور میافتاد؟ یک ارز ترجیحی، سوبسیدی به ما داده میشد براساس همان ارزی که داده میشد به ما داده بودند برای همه سایزها به این صورت بود و باعث شده بود که قاچاق معکوس انجام شود در کشور، ما در یک زمانی که در سال ۱۴۰۱ بین برج سه تا برج ده، تایر به صورت معکوس از کشور خارج میشد اختلاف نرخ آن زیاد بود. ما در واقع داشتیم به کشورهای همسایه یارانه تایر میدادیم این باعث شد موجودی تایر در کشور کم شود و استارت این معضلات از آن جا خورد، از برج ۱۰ سال ۱۴۰۱ و بعد هم سیاست گذاریهای غلط آمد پشت این داستان قرار گرفت و مشکل کشور در حوزه تایر حل نشد وگرنه ما در حوزه تایر سواری من به جد میگویم که ما خیلی کمبودی نداریم، شاید مثلا آمار مصرف ما با آمار وزارت صمت اختلاف داشته باشیم، اگر بپذیریم اطلاعات وزارت صمت، چون نرخی که برای مصرف دادند، ضریب مصرفی که دادند از نظر ما اعداد بالایی را دادند، اگر بپذیریم اطلاعات درست است دو میلیون حلقه کسری رینگ ۱۳ فقط در کشور داریم که ما گفتیم اگر واردکنندهها نیاوردند ما متعهد میشویم که واردش کنیم.
حسنلویی: باز این موضوع برایم شفاف نشد، ما میگوییم با این قیمت گذاری که کمتر از قیمت واقعی است که میفرمائید و به صرفه نیست با این وجود قاچاق که وجود دارد و واردات که انجام میشود، قاچاق با نرخ قاچاق یعنی نرخ آزاد انجام میشود قاچاقچی به صرفه است دارد میفروشد ولی من تولیدکنندهای که دارم به قیمت پایین تر.
میرزایی: نه نمیفروشد.
حسنلویی: چند دقیقه پیش فرمودید.
میرزایی: من نگفتم، گفتم دارد میتوانیم رقابت کنیم.
حسنلویی: الان قاچاقچی میتواند در بازار با نرخ بالاتر بفروشد؟ نه نمیتواند پس بحث ما نرخ ارز نیست، موارد دیگری هم باید باشد که واردکننده و قاچاقچی میتواند در این بازار بفروشد، تولید کننده نمیتواند بفروشد و برایش به صرفه هم نیست.
سوال: آن موارد چیست؟
حسنلویی: احتمالا کیفیت باید باشد، احتمالا هزینههای سربار و هزینههای نامعقول تولید کنندهها باید باشد که نمیتواند رقابت کند.
میرزایی: این چیزی که شما میگویید اصلا درست نیست، ما بحث رقابت را نکردیم الان همه دوست دارند تایر ایرانی بخرند چرا بازار به تعادل نمیرسد؟ شما امروز میفرمائید مثلا رینگ ۱۳ در بازار موجود نیست، بروید در بازار به قیمت مصوب، من به شما قول میدهم هر مغازهای بروید میتواند تایرش را تهیه کند، فقط چیزی که است، میدانید اشکال در کجا است؟ مشتری میخواهد یک برند خاص انتخاب کند میگوید فلان برند مثلا ایرانی را میخواهم وگرنه شما بروید به نرخ مصوب تایر وارداتی و تایری که ارز گرفته وارد کشور شده، ارز نیما و بعضا ارز ترجیحی گرفته الی ماشاالله وجود دارد هرمغازه که بروید وجود دارد، چون تایرش گران است.
سوال: بالاخره برای مشتری باید حق انتخاب قائل بود؟
میرزایی: حق انتخاب را از او گرفته ایم الان تایر وارداتی چینی که بعضا بی نام و نشان هم هستند دو و نیم تا سه میلیون تومان است این گونه نیست که بگوییم کیفیت تایر ایرانی از خیلی تایرهایی که وارد کشور میشود وضعیت بهتری دارد، این تایر دارد وارد کشور میشود و نام و نشانی هم ندارد و خدمات پس از فروش هم گاها ندارد، باید این تایر را بخرد دو میلیون و هفتصد، هشتصد و بعد تایر مثلا برند خاص ایرانی که طالب زیاد دارد قیمت گذاشتیم یک میلیون و ۴۰۰، فرد نمیتواند پیدا کند، این طور نیست که ما رقابت نداشته باشیم، من اگر بخواهم برای سه ماه آینده هم پیش فروش کنم و نقدی هم پول بگیرم همه پول میریزند، علتش هم این است که قیمت این قدر پایین، قیمت گذاری شده که این حس را به او القا کردیم که اگر تو الان بخری می توانی یک میلیون تومان سود کنی.
حسنلویی: پس میفرمائید که رقابت وجود دارد و شما در مقابل قاچاق و واردات میتوانید رقابت کنید.
میرزایی: ما مشکلی نداریم قدیم هم کار میکردیم الان هم داریم کار میکنیم.
سوال: آقای حسنلویی آقای میرزایی میگویند که، چون قیمت پایین است مخصوصا در سایزهای ۱۳ و ۱۴ حالا این معضلات بازار به وجود آمده و کمبود به وجود آمده و بالاخره یک تقاضای کاذبی است که باعث میشود این کمبود در بازار بوجود بیاید در این خصوص میفرمائید؟
حسنلویی: کمبود تولید نداریم به فرمایش خود تولیدکنندهها و آقای میرزایی که در تولید مشکل نداریم، پس مشکل کجا است که مردم نمیتوانند پیدا کنند؟ بحث عرضه است و فرآیند نظارت بر عرضه، وقتی که شما در بازار میروید یک چرخی داشته باشید میبینید در انبارها یا مغازه هایشان وجوددارد ، ولی عرضه نمیکنند یا میروید در انبارهایی مثلا چند هزار حلقه لاستیک پیدا میشود.
سوال: پس چرا عرضه نمیکنند؟
حسنلویی: یعنی ناظر باید بیاید بگوید چه جوری است از کجا خریده؟
میرزایی: دلیلش این است که اختلاف نرخ وجود دارد، تایر من ایرانی را که میخرد یک میلیون و چهارصد.
حسنلویی: اختلاف نرخ وجود داشته باشد مگر میتواند نفروشد.
میرزایی: این مشکل من نیست، شما میگویید تایری که یک میلیون و چهارصد قیمتش است در بازار دو میلیون و چهارصد دارند میخرند، اگر این به هر طریقی از زنجیره خارجش کند میتواند دو میلیون و چهارصد بفروشد دلیلی ندارد که بفروشد.
حسنلویی: آقای میرزایی یک حلقه لاستیک یا دو تا حلقه را میشد قبول کرد.
سوال: یک سوالی بپرسم آقای میرزایی با توجه به همه صحبتی که شما فرمودید یک سوالی است که واقعاً برای من به وجود آمد آیا اینجا، مشکل برای از زنجیر خارج کردن نیست، یعنی اینکه میتوانند از زنجیر خارج بکند نیست اینجا؟
میرزایی: وقتی شما فرض کنید امروز سکه قیمتش ۴۰ تومان است، شما بیایید بگویید که من ۲۰ تومان میخواهم بفروشم، حالا من که نیاز ندارم میروم در صف میایستم که بخرم حالا ممکن است یکی بدهکار باشد مهریه بدهکار باشد، ولی من هم که گرفتار نیستم میروم در صف میایستم که این سکه را بخرم، چون احساس میکنم ۲۰ میلیون تومان سود میکنم، این تقاضای کاذب را شما نمیتوانید از بین ببرید، وقتی دو نرخی وجود دارد تایر ایرانی قیمتش یک میلیون و چهارصد است و در بازار ۲ میلیون و چهارصد خرید و فروش میشود.
سوال: الان ایراد در آن نرخ گذاری است یا در اصل قیمت گذاری؟
میرزایی: اصل موضوع در نرخ گذاری است اصلاً نرخ گذاری غلط است یعنی روشش درست نیست، تایرساز متضرر میشود من تایرساز حسم این است که یا من مصرف کننده حسم این است که یک تایر دولتی قرار است بخرم و در این تایر دولتی اگر گیرم بیاید یک میلیون تومان سود میکنم، این اشکال کار است.
سوال: آقای حسنلویی بفرمایید؟
حسنلویی: تایر فرق دارد با سکه مثالهایی که میزنید با هم همخوانی ندارند.
میرزایی: چه فرقی میکند؟
حسنلویی: سکه قابلیت انبارش وجود دارد، سکه را شما میتوانید ۱۰ سال هم نگه دارید مگه لاستیک را میتوانیم ۱۰ سال نگه داریم.
میرزایی: من ۵ سال نگه میدارم.
حسنلویی: یک مدت کوتاهی مثلاً محدود میکنید اگر عرضه درست باشد.
سوال: همین الان اگر شما لاستیک را با نرخ دولتی بخرید همین الان هم ببرید در بازار آزاد بفروشید سود کردهاید بدون فاصله؟
حسنلویی: در کدام بازار آیا مستقیماً من خودم میتوانم به خریدار بفروشم، چند حلقه میتوانم بفروشم، وقتی که ما میبینیم انباری پیدا میشود در خبر با ۴۰۰۰ حلقه، این بحث قیمت گذاری نیست این از یک جای زنجیره نشت پیدا کرده است .
میرزایی: چرا یک نماینده یک فروشنده اینقدر ریسک میکند، ۴ هزار حلقه در این شرایط احتکار میکند، احتکار اصلاً یک کار ناپسندی است که ما تاییدش نمیکنیم، واقعاً کار زشتی است ولی چرا این همه ریسک میکند جز اینکه میخواهد یک سود نامتعارفی ببرد، این نشان میدهد که قیمت گذاری ما درست نبوده یا بالاخره میخواهد از کشور خارجش بکند، ببینید من تایر میدادم به قیمت مصوب، یک کیلو تایر را برای من نرخ گذاشته بودند ۱.۶ این را که میگویم مربوط به سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ که یک مقداری سامانه ضعیفتر بود و راحتتر میتوانستند این کار را انجام بدهند، بیرون از مرز چقدر بود ۳ دلار بود هر کیلو تایر ۳ دلار بود، این چه چیزی دارد که شما بتوانید کنترل کنید هی نیروهای نظارتیت را زیاد کن، به هر حال این میل گران فروشی و میل به سود برای همه وجود دارد ترجیح میدهد که به هر طریقی که میتواند از کشور خارجش کند که رد پایش را هم از بین ببرد.
حسنلویی: جناب آقای میرزایی این راهکارش دست زدن به قیمت گذاری نیست، ما همه انتقاداتمان در مورد فرایندها و نحوه نظارت بر بازار است یعنی ما تنظیم بازار را مشکل داریم، مشکل قیمت نیست، شما وقتی که بخواهید به خاطر اینکه احتکار میشود به خاطر اینکه نظارت نمیکنند به خاطر اینکه هر اتفاقی میافتد مردم باید تاوانش را بدهند، باید گرانتر بخرند، این استدلال درستی نیست، مردم میگویند که شما انرژیت را یارانهای میگیرید یا خیر؟ نرخ گاز، نرخ برق که به نرخ آزاد با شما محاسبه نمیشود، نرخ آزادش خیلی تفاوت دارد آزاد که نیست؟
میرزایی: خدا را شکر هر سال ما یک افزایش چشمگیری در حاملهای انرژی داشتهایم، اثرش در صنعت تایر اثر سه درصدی دارد یعنی شما یک اثر سه درصدی را با ۵۰ درصدی مقایسه میکنید.
سوال: آقای میرزایی حرفتان نیمه ماند اینکه شما فرمودید که یارانهای که دریافت میکنید در حوزههای مختلف از جمله آب و برق و گاز و ... خیلی چشمگیر نیست و سه درصد نقش دارد در قیمت نهایی این بحث را ادامه بفرمایید؟
میرزایی: انرژی، تاثیرش در صنعت تایر حدود ۳ درصد است و خیلی اینجا برای ما اثربخش نیست، یعنی با آن اختلافی که ما داریم با نرخ گذاری خیلی فاصله داریم، موضوع دومش این است که آن چیزهایی که داریم واردات انجام میدهیم، دارد با ارز نرخ نیما ۴۲۰۰۰ تومان ما ارز را تهیه میکنیم و مطلب بعدیش این است که ما در این حوزه گلهمند هستیم واردات تایر دارد با ارز نیما و بعضاً با ارز ترجیحی ۲۸ و ۵۰۰ دارد انجام میشود، حدود ۵۰۰ میلیون یورو در سال گذشته اختصاص پیدا کرده، ارز ترجیحی ۲۸ و ۵۰۰ به واردات تایر اختصاص پیدا کرده در حالی که ما تولید انجام دادهایم با ارز۴۲ هزار تومان و حدود یک سال و نیم است که ما افزایش نرخ نگرفتهایم، من به صورت خاص اگر بخوام بخواهم به شما بگویم من به ازای هر کیلو ۷۹ هزار تومان نزدیک به یک دلار آزاد نرخ گرفتهام در حالی که نرخ وارداتی که دارد انجام میشود به نرخ سه دلار دارد انجام میشود و قرار است که من با این رقابت کنم من سوالم اینجاست.
سوال: حالا موردی که مورد نظر شما است این است که هم آنجا باید آزاد شود و هم برای شما نرخ آزاد باشد؟
میرزایی: دقیقاً من میگویم که نرخ آزاد باشد، من نهادههای تولیدم از پتروشیمی گرفته و برخی مواد مثل اکسید روی و خیلی از مواد دیگر من دارم به قیمت ارز غیر رسمی دارم خرید میکنم، فاکتور هم میگیرم و در سند هم ثبت میشود، ما اصلاً کاری نمیکنیم که فاکتور نگیریم، ما شرکت بورسی هستیم و هر کاری که انجام میدهیم سند داریم، اصلاً اینطوری نیست که شما فکر کنید که من دارم قاچاق میگیرم، نه نرخ کشور الان این است برای خیلی از مواد اولیه دارد به نرخ غیر رسمی قیمت میخورد و من دارم خرید میکنم، چارهای هم ندارم من که نمیتوانم خرید نکنم شما الان بروید نگاه کنید پتروشیمی اس پی آر ۵۲۲ گرید به عنوان مثال این یک قلم را نگاه کنید ۷۶ هزار تومان با چه مبنایی نرخ ارزی محاسبه دارد میشود و به تولید کننده داده میشود اینطوری نیست که شما فکر کنید من دارم به نرخ ارز حتی نیمایی دارم خرید میکنم.
سوال: این تغییر شکل نرخ گذاری این را حل میکند آقای میرزایی؟
میرزایی: میخواهم بگویم دارد واردات انجام میشود با نرخ ارز ۲۸ و ۵۰۰ ما این را به کی بگوییم که این اتفاق دارد میافتد در کشور، داریم ما به وارد کننده سوبسید میدهیم، بعد قیمت گذاری هم انتهای زنجیرش نداریم، یعنی آن دارد واردات انجام میدهد با هر قیمتی که اظهار کند دارد نرخ گذاری را انجام میدهد، ولی من دارم مستندات ارائه میکنم، شرکتم هم بورسی است خلاف حصاری هم نمیتوانم بکنم، دارم مستندات شفاف ارائه میکنم آن ۱۷ درصد من هم تامین نمیشود.
سوال: آقای حسنلویی بفرمایید؟
حسنلویی: در مورد یارانههایی که به تولید داده میشود انرژی فرمودند ۳ درصد، همین نرخ کارگر و دستمزد هم یارانهای است، چون دارید ریالی به کارگر میدهید، ما چند ماه پیش در همین برنامه وقتی که میگوییم هزینه دستمزد کارگر در قیمت تمام شده میگویند، اثری ندارد درصدش کم است، در زمان تعیین نرخ دستمزد کارگر ولی چیزهای دیگری میشنویم، بالاخره وقتی کارگر اگر ۵ درصد یا ۱۰ درصد قیمت تمام شده است نرخ دستمزدش چرا اینقدر چانه زنی میکنیم.
میرزایی: شما قیمت گذاری را برای تولید کننده منطقی میدانید برای وارد کننده منطقی نمیدانید.
حسنلویی: شما باید شفاف بکنید که یارانه میگیرید یا خیر، یارانه میگیرید در انرژی، در دستمزد و در ارز هم میگیرید.
میرزایی: ارز رسمی کشور چیست میتوانید بگویید که ارز قیمتش چند است؟
حسنلویی: مرکز مبادله.
میرزایی: اگر ارز قیمت مرکز مبادله است من دارم مواد اولیهام را گران میخرم بیایید شما رسیدگی کنید به این موضوع چرا رسیدگی نمیکنید؟
حسنلویی: پس قیمت گذاری اینجا عامل زیان شما نیست قیمت گذاری جای دیگراست.
میرزایی: شما نمیتوانید قیمت گذاری را یعنی کنترل نرخ را در نهادههای تولید انجام بدهید، بعد انتظار دارید در انتهای زنجیره این کار انجام شود این منطقی نیست.
سوال: الان با مدلی که آقای میرزایی میگویند اگر قیمت گذاری انجام بشود اتفاقی که میافتد چیست دقیقاً از نظر شما البته؟
حسنلویی: این یک فرایند است شما اگر قیمت گذاری را آزاد کنید تولید کننده استدلالهای خودش را دارد.
میرزایی: آقای مهندس شما ارز مبادله ارز نیما را میگویید مبنای کار، من دارم خریدم را انجام میدهم، مواد اولیه ام را دارم شفاف به شما میگویم خدا را شکر هزینههای سربار در کشور اینقدر نیست که شما بگویید که هزینههای سربار کشور بالاست، که بخواهد اجحاف بشود در حق مصرف کننده، شما ۱۷ درصد هم لحاظ کنید این را شناور کنید.
سوال: با این شکل اگر شود چه اتفاقی میافتد؟
حسنلویی: ما اگر دلار سازی نکنیم، یعنی وابستهاش نکنیم به ارز، وابستهاش نکنیم به نرخ ارز، مسائل حل میشود.
سوال: من حالا میگویم با این شکلی که آقای میرزایی میفرمایند و فرض را بر این بگذاریم که قیمت گذاری دستوری نباشد و قیمت گذاری با این شکلی که آقای میرزایی میفرمایند انجام شود شما این را ایراداتش را چه میبینید؟
حسنلویی: همین قیمت گذاری است دیگر، یعنی شما میفرمایید که ما یک هزینههایی داریم.
میرزایی: در تمام دنیا قیمت گذاری انجام میشود ولی دولت انجام نمیدهد، دولت نظارت میکند شما یک سود منطقی برای صنعت تایر قائل هستید قبول دارید که من انجمن از شما و دولتمردانمان بهتر قیمت گذاری انجام بدهم.
حسنلویی: خیر، چون شما ذینفع هستید شما ذینفع تولید هستید شما سمت مصرف کننده را نمیبینید.
میرزایی: اصناف بیایند نقش ایفا کنند، ما میگوییم اصناف هم بیایند کنار قیمت گذاری در انجمن.
حسنلویی: مصرف کننده چه جایگاهی دارد؟
میرزایی: مصرف کننده نظارت دولت است، دولت وظیفهاش نظارت بر عملکرد است.
سوال: حالا بگوییم عرضه و تقاضا و مکانیزم بازار؟
حسنلویی: مکانیزم بازار، باز هم بازار مختل است، اگر این را هم نظر بگیریم یک فرایند منطقی قیمت تمام شدهتان به اضافه درصد حاشیه سود منطقی صنعت هر چقدر است من روی ۱۷ یا ۱۶ یا ۱۸ بحث میکنم، هر چقدر است محاسبه شود ولی از این تخطی شد چه کار کنیم چه ضمانتی وجود دارد که از این تخطی نشود و به بهانه نوسان نرخ بازار غیر رسمی ما عوض کنیم این را.
میرزایی: شما به سهامداران صنعت زیان وارد میکنید تضمین میدهید به ما که ما زیان نکنیم، سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ شما چه تضمینی دادید به ما.
سوال: آقای میرزایی مصرف کننده اینجا چطور حقوقش حفظ شود پاسخ این را دقیقاً بفرمایید؟
میرزایی: من عرض کردم که وقتی انجمن بخواهد قیمت گذاری انجام بدهد، یک مبنایی دارد، دیگر یک ضوابطی دولت گذاشته برای اینکه شما نرخ گذاری انجام بدهید، مثلاً قیمت تمام شده به اضافه یک سود معقوله ۱۷ درصد یا ۲۰ درصد و یا هر عددی که مد نظر است، شرکتها شفاف بورسی هستند با کمترین هزینه میتواند ما را رصد کند، ماه به ماه هم میتواند ما را رصد کند اصلاً نیازی به این ندارد که سیستم پیچیدهای باشد.
سوال: آقای حسنلویی اصولا این رقابتی که وجود داشته ،خودش میتواند قیمت را به تعادل برساند؟
حسنلویی: اگر بازار به تعریف کلاسیک رقابتی وجود داشته باشد میتواند، ولی مسئله این است که این بازار رقابتی نمیشود، چون مشکلات زیادی وجود دارد، اقتصاد سیاسی هم اینجا نقش دارد.
میرزایی: همین کار را کردهایم که یک رانتی را در اختیار بعضیها گذاشتهایم.
حسنلویی: این مسائل جانبی که وجود دارد سبب میشود که بازار رقابتی به سختی تشکیل شود.
میرزایی: من پیشنهادم این است برای اینکه مشکل حل شود واردات را آزاد کنیم با یک تعرفه مثلاً ۳۰ درصدی که قبلاً هم بود.
سوال: الان چقدر است؟
میرزایی: الان ۶ درصد است، ما میگوییم یک تعرفه ۳۰ درصد بگذاریم برای واردات تایر که منطق هم دارد، چون یک سوبسید ۱۰ درصدی کشور چین برای صادراتشان میگذارند.
سوال:حالا چرا باید از چین وارد کنیم، الان که داریم درباره ساز و کار بازار صحبت میکنیم روی تعرفه نباید تاکید کنیم؟
میرزایی: چون تمایل دارند از چین خرید کنند، برندهایی هم که وارد میکنند از نظر ما مشکلاتی دارد، آنها هم خدمات پس از فروش ندارند، هم بعضاً استانداردهای لازم را ندارند، صرف اینکه حالا من میخواهم بگویم که ما یک نرخ ارزی را مشخص میکنیم به واردات یا تولید کننده، همان نرخ را مشخص کنیم بعد نهادههای تولیدش را هم همان کار را بکنیم یعنی اینکه ارز نیما را گذاشتهای مبنای محاسبه، باید برای پتروشیمیاش هم همین کار را بکنیم نباید پتروشیمی را من، با ارزش ۶۰ تومان بخرم باید آن هم بیاورد با نرخ ۴۰ تومان محاسبه شود و بعد بازار رو آزاد کنیم واردات را هم آزاد کنیم برای وارد کنندهها بصرفد، که بیایند در بازار با من رقابت کنند.
سوال: اینطوری به تعادل میرسید درست است آقای حسنلویی؟
حسنلویی: بله اگر با این شرایط نرخ تعرفه منطقی هر چقدر حالا طرف خارجی چینی و یا هر کشور دیگری که دارد سوبسید میدهد به تولید کننده، یارانه به تولید کننده میدهد همین میزان را ما باید تعرفه داشته باشیم یعنی رقابت عادلانه میشود.
سوال: نظارت هم باید نظارت بر خط باشد؟
حسنلویی: درست فرمودید که بورسی هستید شما خود اظهاری میکنید در سامانه ناشران، ولی باید وزارت صنعت و نهادهای دیگر اینها را چک بکنند که چطور پتروشیمی میتواند به نرخی بالاتر از نرخ اعلامی بفروشد.
میرزایی: بالاتر از نرخ اعلامی نیست.
حسنلویی: بالاتر از نرخ رسمی کشور دیگر.
میرزایی: نمیدانم مبنای محاسبهاش چیست، ولی شما بروید به عنوان مدافع تولید، بروید در بیاورید که چرا ۹۰ درصد پتروشیمی میتواند افزایش نرخ در ۶ ماه داشته باشد.
حسنلویی: این هم یک موضوع جداگانه است که باید هم تمکین کنند به نرخ رسمی کشور.
میرزایی: ما در قیمت گذاری دستوری هم اگر شرایط یک طوری بود که میتوانستند آنی تصمیم گیری کنند ما باز حرفی نداشتیم، اصلاً در این مقوله انتظار نداریم که حتماً ما تصمیم گیری کنیم، اتفاقاً آنها تصمیم گیری کنند به نفع ما است، ولی اشکال میدانید چیست؟ اولاً که از زمانی که از من اسناد میخواهند تا زمانی که بررسی میشود حداقل ۶ ماه طول میکشد، بعد میرود در چرخه ستاد تنظیم بازار که جلسه برگزار شود، در آن جلسات معمولاً به دلایل سیاسی و موضوعات اقتصادی اصلاً موضوع رسیدگی نمیشود و بعد از اینکه رسیدگی میشود مصلحتاندیشی میشود مثلاً اگر ۳۰ درصد باید نرخ را افزایش بدهند ۲۰ درصد افزایش میدهند، این واقعیتش این است که این چرخه از نظر ما چرخه خوبی نیست.
سوال:آقای حسنلویی بفرمایید؟
حسنلویی: ما هر چقدر این فرایند قیمت گذاری را به دست بازار بسپاریم بدون اینکه یک جایی توقف بکند میرود دوباره بالاتر، شما وقتی که افزایش بدهید بالا دستتان میآید افزایش میدهد و این فرایند.
سوال: البته اگر بازار رقابتی نباشد؟
حسنلویی: چون شما فقط یک بخشی را نمیتوانید رقابت ایجاد بکنید، همین مشکل ایجاد میکند.
میرزایی: چرا نمیتوانیم، ما ۱۰ تا تولید کنندهایم، واردات هم کنار دست ما است. .
سوال: آقای حسنلویی جمعبندی بفرمایید؟
حسنلویی: فرایند قیمت گذاری اسمش رو بگذارید دستوری و یا هر پسوند دیگری داشته باشد قیمت گذاری امری منطقی است مبنا دارد و برای قیمت گذاری محاسبه میشود.
سوال: آقای میرزایی صحبتهای پایانی شما را داشته باشیم؟
میرزایی: اعتقاد داریم که با توجه به اینکه تولید حجمش زیاد است و نیاز کشور هم تامین میکنیم، ما باید حجم تولید را بیشتر از این کنیم تا در بازارهای خارجی هم بتوانیم سهمی داشته باشیم از نظر ما به صورت خاص اینطور است که قیمت گذاری آزاد شود.